SOCJOLINGWISTYKA
by Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
openjournathemelogo
Szybki skok do zawartości strony
  • Nawigacja główna
  • Główna treść
  • Pasek boczny

logo

  • O nas
    • Zespół redakcyjny
    • Cel i zakres czasopisma
    • Polityka czasopisma
    • Zasady etyczne
    • Lista recenzentów
    • Kontakt
  • Dla autorów i recenzentów
    • Wytyczne edytorskie
    • Proces recenzji
    • Formularz recenzencki
    • Instrukcje OJS
  • Aktualny numer
  • Ogłoszenia
  • Archiwum
  • Home
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Languages
    • English
    • Polski
  • O nas
    • Zespół redakcyjny
    • Cel i zakres czasopisma
    • Polityka czasopisma
    • Zasady etyczne
    • Lista recenzentów
    • Kontakt
  • Dla autorów i recenzentów
    • Wytyczne edytorskie
    • Proces recenzji
    • Formularz recenzencki
    • Instrukcje OJS
  • Aktualny numer
  • Ogłoszenia
  • Archiwum
  1. Strona domowa
  2. Archiwum
  3. Tom 38 Nr 1 (2024): Socjolingwistyka
  4. ROZPRAWY I ARTYKUŁY

Numer

Tom 38 Nr 1 (2024): Socjolingwistyka

Data publikacji numeru: 31.12.2024
Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Zakres znaczeniowy pojęcia domu w języku polskim i chorwackim w czasie pandemii koronawirusa, na przykładzie kampanii medialnej "stay at home"

https://doi.org/10.17651/SOCJOLING.38.4
Edyta Koncewicz-Dziduch
Uniwersytet Ignatianum w Krakowie, Polska
https://orcid.org/0000-0003-2075-7644

Kontakt: Edyta Koncewicz-Dziduch

edyta.koncewicz-dziduch@ignatianum.edu.pl

SOCJOLINGWISTYKA, Tom 38 Nr 1 (2024): Socjolingwistyka
Data publikacji artykułu: 31.12.2024

  • Abstrakt
  • Cytuj
  • Referencje
  • Autor Szczegóły

Abstrakt

Celem artykułu jest porównanie pojęcia domu we współczesnym języku polskim i chorwackim, w którym jest ono realizowane przez dwa określenia: dom (znaczenie społeczne) i kuća (znaczenie materialne). Dodatkowy kontekst badawczy stanowi perspektywa czasowa, czyli początkowy okres pandemii koronawirusa: marzec, kwiecień 2020. Analiza prowadzona jest na podstawie materiałów kampanii internetowej: stay at home, pol. zostań w domu, chorw. ostani doma / ostani kući, które wyekscerpowane zostały za pomocą wyszukiwarki internetowej Google oraz materiałów korpusowych języka polskiego (Monco PL) i chorwackiego (hrWaC). Analiza ma charakter synchronicznego badania komparatystycznego, z elementem diachronicznym.


Zwrócono uwagę na etymologię leksemów: dom – nazwa pochodzenia praindoeuropejskiego, o zasięgu ogólnoeuropejskim i ogólnosłowiańskim; kuća – nazwa pochodzenia prasłowiańskiego, obecnie posiadająca zasięg występowania ograniczony do południowej i wschodniej Słowiańszczyzny. Dokonano również analizy porównawczej zakresów znaczeniowych leksemów dom (pol.) oraz dom i kuća (chorw.), a także frazeologizmów je zawierających w obu językach. Analiza materiału leksykalnego związanego z kampanią medialną stay at home, zostań w domu, ostani doma / ostani kući doprowadziła do wyodrębnienia trzech kluczowych aspektów pojmowania domu w czasie pandemii: I. domu jako miejsca bezpiecznego (aspekt wartości: zdrowie, bezpieczeństwo, odpowiedzialność); II. domu jako miejsca wykonywania różnych aktywności w gronie rodzinnym (aspekt socjalny i psychologiczny); III. możliwości uczestnictwa w świecie zewnętrznym, będąc w domu (nauka, praca, kultura – aspekt przestrzenny).


Analiza porównawcza komunikatów w języku polskim i chorwackim, publikowanych w Internecie w ramach akcji stay at home, wykazała ich znaczne podobieństwo tematyczne, językowe, strukturalne. Pewne różnice można dostrzec w dystrybucji leksemów w języku chorwackim; znacznie częściej używana jest w tej kampanii forma ostani doma, natomiast ostani kući – marginalnie. Co świadczy o tym, że większą uwagę w czasie pandemii kierowano na socjalne, wspólnotowe znaczenie domu niż materialne.

Słowa kluczowe

dom kuća pandemia kampania stay at home semantyka home kuća pandemic campaign stay at home semantics

Pełny artykuł

Generated from XML file
Referencje
  1. Bartmiński, J. 2008. „Dom i świat – opozycja i komplementarność”. Postscriptum Polonistyczne 1(1): 55–68.
  2. Bartmiński, J. 2015. „DOM – koncept uniwersalny i specyficzny kulturowo”. W Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów. T. 1. Dom, red. J. Bartmiński, I. Bielińska-Gardziel, i B. Żywicka. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 15–35.
  3. Bartmiński, J., i I. Bielińska-Gardziel. 2015. „Polski językowo-kulturowy obraz DOMU i jego profile”. W Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów. T. 1. Dom, red. J. Bartmiński, I. Bielińska-Gardziel, i B. Żywicka. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 98–122.
  4. Grzeszczak, M. 2015. „DOM (HAUS i HEIM) w języku niemieckim”. W Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów. T. 1. Dom, red. J. Bartmiński, I. Bielińska-Gardziel, i B. Żywicka. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 311–342.
  5. Jakubowicz, M. 2023. „O związkach między frazeologią a słowotwórstwem historycznym na przykładzie pojęcia KĄT – ogólnosłowiańska analiza porównawcza”. Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury 35: 45–57.
  6. Kapetanović, A. 2015. „Hrvatska jezična slika DOMA danas”. W Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów. T. 1. Dom, red. J. Bartmiński, I. Bielińska-Gardziel, i B. Żywicka. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 291–310.
  7. Kwoka, T. 2010. „Dom i kuća w języku i tradycji Serbów i Czarnogórców”. Linguistica Copernicana 1(3): 251–270.
  8. Lusińska, A., E. Miłoszewska-Podrażka, i A. Kalinowska-Żeleźnik. 2023. „Kampania społeczna jako narzędzie rządowego komunikowania kryzysowego w mediach społecznościowych w pierwszym roku pandemii COVID-19 w Polsce”. Zeszyty Prasoznawcze 66(3): 103–125.
  9. Pazio-Wlazłowska, D., I. Lazić-Konjik, i S. Ristić. 2020. „Co nas łączy, a co dzieli? Stereotyp DOMU w języku polskim, serbskim, rosyjskim”. Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury 32: 67–84.
  10. Pintarić, N. 2005. „Emotivan odnos prema prostoru u kojem živimo: jezična slika doma u hrvatskom, poljskom i ruskom jeziku”. Rasprave Instituta za Hrvatski Jezik i Jezikoslovlje 31: 227–248.
  11. Popielska-Grzybowska, J., i J.B. Harper. 2015. „Językowo-kulturowy obraz DOMU (HOME) we współczesnym angielskim brytyjskim”. W Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów. T. 1. Dom, red. J. Bartmiński, I. Bielińska-Gardziel, i B. Żywicka. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 343–372.
  12. Ristić, S., i I. Lazić-Konjik. 2015. „DOM w języku serbskim”. W Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów. T. 1. Dom, red. J. Bartmiński, I. Bielińska-Gardziel, i B. Żywicka. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 363–390.
  13. Vaňková, I. 2015. „Český pojem DOMOV ve světle jazykových, empirických a textových dat”. W Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów. T. 1. Dom, red. J. Bartmiński, I. Bielińska-Gardziel, i B. Żywicka. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 123–148.
  14. Zimnoch, B., i J. Szewczyk. 2015. „Uwarunkowania kulturowe a postrzeganie domu (wyniki międzynarodowych badań ankietowych w 2015 roku)”. Architecturae et Artibus 3: 37–45.
  15. Źródła:
  16. HFR – Menac, A., Ž. Fink-Arsovski i R. Venturin. 2014. Hrvatski frazeološki rječnik. Zagreb: Ljevak.
  17. hrWac – Hrvatski mrežni korpus, https://www.clarin.si/noske/all.cgi/first_form?corpname=hrwac;align= (21 stycznia 2024).
  18. Monco PL. http://monco.frazeo.pl/ (20 stycznia 2024).
  19. SEJPBor – Boryś, W. 2005. Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
  20. Skok, P. 1971–1972. Etimologijski rječnik hrvatskoga ili srpskoga jezika, t. I, II, Zagreb: JAZU.
  21. VRHSJ – Veliki rječnik hrvatskog standardnog jezika. 2015. Zagreb: Školska knjiga.
  22. WSFJP – Müldner-Nieckowski, P. 2003. Wielki słownik frazeologiczny języka polskiego. Warszawa: Świat Książki.
  23. WSJP – Żmigrodzki, P. (red.) 2007–, Wielki słownik języka polskiego, Kraków: Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, http://www.wsjp.pl (17 grudnia 2023).
Read More

Referencje


Bartmiński, J. 2008. „Dom i świat – opozycja i komplementarność”. Postscriptum Polonistyczne 1(1): 55–68.

Bartmiński, J. 2015. „DOM – koncept uniwersalny i specyficzny kulturowo”. W Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów. T. 1. Dom, red. J. Bartmiński, I. Bielińska-Gardziel, i B. Żywicka. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 15–35.

Bartmiński, J., i I. Bielińska-Gardziel. 2015. „Polski językowo-kulturowy obraz DOMU i jego profile”. W Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów. T. 1. Dom, red. J. Bartmiński, I. Bielińska-Gardziel, i B. Żywicka. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 98–122.

Grzeszczak, M. 2015. „DOM (HAUS i HEIM) w języku niemieckim”. W Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów. T. 1. Dom, red. J. Bartmiński, I. Bielińska-Gardziel, i B. Żywicka. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 311–342.

Jakubowicz, M. 2023. „O związkach między frazeologią a słowotwórstwem historycznym na przykładzie pojęcia KĄT – ogólnosłowiańska analiza porównawcza”. Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury 35: 45–57.

Kapetanović, A. 2015. „Hrvatska jezična slika DOMA danas”. W Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów. T. 1. Dom, red. J. Bartmiński, I. Bielińska-Gardziel, i B. Żywicka. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 291–310.

Kwoka, T. 2010. „Dom i kuća w języku i tradycji Serbów i Czarnogórców”. Linguistica Copernicana 1(3): 251–270.

Lusińska, A., E. Miłoszewska-Podrażka, i A. Kalinowska-Żeleźnik. 2023. „Kampania społeczna jako narzędzie rządowego komunikowania kryzysowego w mediach społecznościowych w pierwszym roku pandemii COVID-19 w Polsce”. Zeszyty Prasoznawcze 66(3): 103–125.

Pazio-Wlazłowska, D., I. Lazić-Konjik, i S. Ristić. 2020. „Co nas łączy, a co dzieli? Stereotyp DOMU w języku polskim, serbskim, rosyjskim”. Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury 32: 67–84.

Pintarić, N. 2005. „Emotivan odnos prema prostoru u kojem živimo: jezična slika doma u hrvatskom, poljskom i ruskom jeziku”. Rasprave Instituta za Hrvatski Jezik i Jezikoslovlje 31: 227–248.

Popielska-Grzybowska, J., i J.B. Harper. 2015. „Językowo-kulturowy obraz DOMU (HOME) we współczesnym angielskim brytyjskim”. W Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów. T. 1. Dom, red. J. Bartmiński, I. Bielińska-Gardziel, i B. Żywicka. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 343–372.

Ristić, S., i I. Lazić-Konjik. 2015. „DOM w języku serbskim”. W Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów. T. 1. Dom, red. J. Bartmiński, I. Bielińska-Gardziel, i B. Żywicka. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 363–390.

Vaňková, I. 2015. „Český pojem DOMOV ve světle jazykových, empirických a textových dat”. W Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów. T. 1. Dom, red. J. Bartmiński, I. Bielińska-Gardziel, i B. Żywicka. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 123–148.

Zimnoch, B., i J. Szewczyk. 2015. „Uwarunkowania kulturowe a postrzeganie domu (wyniki międzynarodowych badań ankietowych w 2015 roku)”. Architecturae et Artibus 3: 37–45.

Źródła:

HFR – Menac, A., Ž. Fink-Arsovski i R. Venturin. 2014. Hrvatski frazeološki rječnik. Zagreb: Ljevak.

hrWac – Hrvatski mrežni korpus, https://www.clarin.si/noske/all.cgi/first_form?corpname=hrwac;align= (21 stycznia 2024).

Monco PL. http://monco.frazeo.pl/ (20 stycznia 2024).

SEJPBor – Boryś, W. 2005. Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Skok, P. 1971–1972. Etimologijski rječnik hrvatskoga ili srpskoga jezika, t. I, II, Zagreb: JAZU.

VRHSJ – Veliki rječnik hrvatskog standardnog jezika. 2015. Zagreb: Školska knjiga.

WSFJP – Müldner-Nieckowski, P. 2003. Wielki słownik frazeologiczny języka polskiego. Warszawa: Świat Książki.

WSJP – Żmigrodzki, P. (red.) 2007–, Wielki słownik języka polskiego, Kraków: Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, http://www.wsjp.pl (17 grudnia 2023).

Biografie autora nie są dostępne.
Pobierz PDF
PDF
Statystyki
Przeczytano : 121 Pobrano: 59

Downloads

Download data is not yet available.

Table Of Contents

Poznaj nasz zespół

Katarzyna Skowronek
Instytut Języka Polskiego
Polska Akademia Nauk
Redaktor naczelny
 
 
 
Helena Grochola-Szczepanek
Instytut Języka Polskiego
Polska Akademia Nauk
Redaktor działu
 
Maciej Czerwiński
Uniwersytet Jagielloński
Redaktor działu
 
Małgorzata Czachor
Instytut Języka Polskiego
Polska Akademia Nauk
Sekretarz redakcji
Więcej
Redakcja poleca

Lingua receptiva czy lingua franca? Wybór modelu komunikacji językowej na polsko-czeskim pograniczu

Dec 21, 2019
Piotr Nieporowski, Magdalena Steciąg, Lukáš Zábranský

Ile jest negowania w negacji? – multimodalna analiza wystąpienia publicznego (pilotażowe badanie z elementami ilościowymi)

Dec 21, 2019
Sonia Gembalczyk

Przemianki, czyli miana towarzyskie jako znak inicjacji w polskich cechach rzemieślniczych

Dec 21, 2019
Danuta Lech-Kirstein

Pojęcie wolności w optyce dychotomii swoi–obcy w tekstach sowieckiego ideologicznego subdyskursu o kulturze lat 1953–1957

Dec 21, 2019
Piotr Zemszał

Materiały do nauki języka angielskiego wydawane od końca XVIII do połowy XX wieku jako źródła badań polsko-angielskich kontaktów językowych. Prolegomena badawcze

Dec 21, 2019
Irmina Kotlarska

Fleksyjne wykładniki stylizacji na polszczyznę Żydów w przedwojennym szmoncesie kabaretowym

Dec 21, 2019
Anna Krasowska

Właściwości fonetyczne i fleksyjne języka familijnego Joachima Lelewela (na podstawie listów do najbliższych)

Dec 21, 2019
Violetta Jaros

Rodzinna polityka językowa. Strategie komunikacyjne w wychowywaniu dzieci trójjęzycznych

Dec 21, 2019
Julia Murrmann

Drugie życie gwary — dialektyzacja w wybranych powieściach Katarzyny Bereniki Miszczuk

Dec 21, 2019
Błażej Osowski

Badanie zmian językowych na szyldach sklepów w Malezji: studium diachroniczne w George Town w stanie Penang

Dec 21, 2019
Selim Ben Said, Teresa Wai See Ong

O korzyściach z nauczania oraz uczenia się języka polskiego jako obcego (wyniki sondażu)

Dec 21, 2019
Mirosława Sagan-Bielawa

Ewolucja odmian kręgu zewnętrznego: nigeryjska odmiana języka angielskiego

Dec 21, 2019
Mayowa Akinlotan

Piciorys w przestrzeni dyskursu terapeutycznego. Wstęp do lingwistycznej charakterystyki gatunku

Dec 6, 2019
Bożena Żmigrodzka

Prawa językowe i dyskryminacja językowa w prawie Unii Europejskiej

Dec 21, 2019
Cezary Węgliński

Honoryfikatywność jako sposób kształtowania relacji w populizmie

Dec 21, 2019
Małgorzata Kołodziejczak, Marta Wrześniewska-Pietrzak

Terminologia Unii Europejskiej i brukselizmy: ewolucja

Dec 21, 2019
Anna Ciostek

O problematyce kobiecej na płaszczyźnie językowej w kontekście zagadnienia równych szans w Polsce, Rosji i Bułgarii

Dec 21, 2019
Joanna Satoła-Staśkowiak, Wojciech Sosnowski

Na początku było słowo. Struktura argumentacyjna artykułów prasowych na temat dyskursu miłosierdzia wobec uchodźców

Dec 21, 2019
Natalia Zawadzka-Paluektau

       

Cel i zakres czasopisma

więcej...

Polityka czasopisma

więcej...

Zasady etyczne

więcej...

Wytyczne edytorskie

więcej...

Socjolingwistyka

 

 

Adres:

IJP PAN

Socjolingwistyka
Instytut Języka Polskiego PAN
al. Mickiewicza 31
31-120 Kraków

Kontakt:

tel: +48 12 6325692, wew. 401
e-mail: socjolingwistyka@ijppan.pl

© 2024 Socjolingwistyka | Wszystkie prawa zastrzeżone. | Od roku 2020 czasopismo publikuje artykuły naukowe na licencji CC BY-ND 4.0
Creative Commons License Site uses optimized OJS 3 PKP by openjournaltheme.com
Themes by Openjournaltheme.com
https://socjolingwistyka.ijppan.pl/index.php/SOCJOThemes by Openjournaltheme.com