Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Umiejętność uczenia się jako jedna z kompetencji kluczowych – perspektywa nauczycieli języków obcych
Kontakt: Mariola Jaworska
SOCJOLINGWISTYKA,
Tom 34 (2020): Socjolingwistyka
Abstrakt
Tematem artykułu jest umiejętność uczenia się ujęta jako kompetencja kluczowa, analizowana w kontekście realizacji przez nauczycieli języków obcych założeń polityki europejskiej i uregulowań polskich w tym zakresie. Opracowanie zawiera wyniki badania sondażowego, którego celem było poznanie opinii i postaw respondentów w zakresie kształtowania kompetencji uczenia się języków ich uczniów. Wyniki pokazują, że choć zdecydowana większość nauczycieli uznaje ten aspekt za ważny i deklaruje jego uwzględnianie w planowaniu i organizowaniu zajęć, ich wiedza na ten temat jest bardzo nieuporządkowana i raczej fragmentaryczna. Niewiele wypowiedzi ankietowanych wskazuje na całościowe postrzeganie problemu i świadomą organizację procesu uczenia się i nauczania w tym obszarze.
Słowa kluczowe
- Boni, M., red. 2009. Polska 2030. Wyzwania rozwojowe. Warszawa: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.
- Czerniawska, E. 1999. Dynamika zachowań strategicznych w uczeniu się z tekstów podręcznikowych. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
- Delors, J. 1998. Edukacja. Jest w niej ukryty skarb. Raport dla UNESCO Międzynarodowej Komisji do spraw Edukacji dla XXI wieku. Warszawa: Stowarzyszenie Oświatowców Polskich, Wydawnictwa UNESCO.
- Dickinson, L. 1987. Self-Instruction in Language Learning. Cambridge: Cambridge University Press.
- Droździał-Szelest, K. 2004. „Strategie uczenia się języka obcego: badania a rzeczywistość edukacyjna”. W Autonomia w nauce języka obcego, red. M. Pawlak. Poznań, Kalisz: Wydział Pedagogiczno-Artystyczny UAM w Poznaniu, 31–43.
- ESOKJ – Europejski System Opisu Kształcenia Językowego. 2003. tłum. W. Martyniuk. Warszawa: Wydawnictwa CODN.
- Franke, G. 2005. Facetten der Kompetenzentwicklung. Bielefeld: Bertelsmann.
- Gage, N.L., i D.C. Berliner, red. 1996. Pädagogische Psychologie. wyd. 4. Weinheim: Beltz.
- Jaworska, M. 2009. Autoewaluacja w procesie uczenia się i nauczania języków obcych. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut.
- Karpińska-Szaj, K. 2013. Nauczanie języków obcych uczniów z niepełnosprawnością w szkołach ogólnodostępnych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
- Komisja Europejska. 1997. Biała Księga Kształcenia i Doskonalenia. Nauczanie i uczenie się na drodze do uczącego się społeczeństwa. tłum. K. Pachniak, i R. Piotrowski. Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna TWP.
- Mandl, H., i U.-M. Krause. 2001. Lernkompetenz für die Wissensgesellschaft. München: Ludwig-Maximilians-Universität.
- Mietzel, G. 2001. Pädagogische Psychologie des Lehrens und Lernens. wyd. 6. Göttingen: Hogrefe.
- NSDC – National Staff Development Council. 2001. Standards for Staff Development. Oxford: National Staff Development Council.
- Szafraniec, K. 2011. Młodzi 2011. Warszawa: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.
- Schrader, F.-W. 1989. Diagnostische Kompetenzen von Lehrern und ihre Bedeutung für die Gestaltung und Effektivität des Unterrichts. Frankfurt: Peter Lang.
- Uszyńska-Jarmoc, J. 2015. „Poziom samooceny kompetencji metauczenia się i jej wymiarów a osiągnięcia szkolne uczniów klas pierwszych liceum”. W Kompetencje kluczowe dzieci i młodzieży. Teoria i badania, red. J. Uszyńska-Jarmoc, i M. Bilewicz. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak, 141–161.
- Weinert, F.E. 2001. Leistungsmessungen in Schulen. Weinheim, Basel: Beltz.
- Wollersheim, H.-W. 1993. Kompetenzerziehung: Befähigung zur Bewältigung. Frankfurt: Peter Lang.
WYKAZ ŹRÓDEŁ
MEN. 2017a. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej. Dz. U. z 2017 r., poz. 356.
MEN. 2017b. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek. Dz. U. z 2019 r., poz. 1611.
MEN. 2017c. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. Dz. U. z 2017 r., poz. 1591.
MEN. 2017d. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego. Dz. U. z 2017 r., poz. 1658.
MNiSW. 2019. Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela. Dz. U. z 2019 r., poz. 1450.
SIO – System Informacji Oświatowej. Rejestr Szkół i Placówek Oświatowych. 2017. https://www.ko.olsztyn.pl/category/system-informacji-oswiatowej-kuratorium/rejestr-szkol-i-placowek-oswiatowych/ (10 grudnia 2020).
Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2006/962/WE z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie. Dz. Urz. UE L 394 z 30.12.2006 r.
Zalecenie Rady nr 2017/C 189/03 z dnia 22 maja 2017 r. w sprawie europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie i uchylające zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie. Dz. Urz. UE C 189 z 15.06.2017 r.
Zalecenie Rady nr 2018/C 189/01 z dnia 22 maja 2018 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie. Dz. Urz. UE C 189 z 4.06.2018 r.
Referencje
Boni, M., red. 2009. Polska 2030. Wyzwania rozwojowe. Warszawa: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.
Czerniawska, E. 1999. Dynamika zachowań strategicznych w uczeniu się z tekstów podręcznikowych. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Delors, J. 1998. Edukacja. Jest w niej ukryty skarb. Raport dla UNESCO Międzynarodowej Komisji do spraw Edukacji dla XXI wieku. Warszawa: Stowarzyszenie Oświatowców Polskich, Wydawnictwa UNESCO.
Dickinson, L. 1987. Self-Instruction in Language Learning. Cambridge: Cambridge University Press.
Droździał-Szelest, K. 2004. „Strategie uczenia się języka obcego: badania a rzeczywistość edukacyjna”. W Autonomia w nauce języka obcego, red. M. Pawlak. Poznań, Kalisz: Wydział Pedagogiczno-Artystyczny UAM w Poznaniu, 31–43.
ESOKJ – Europejski System Opisu Kształcenia Językowego. 2003. tłum. W. Martyniuk. Warszawa: Wydawnictwa CODN.
Franke, G. 2005. Facetten der Kompetenzentwicklung. Bielefeld: Bertelsmann.
Gage, N.L., i D.C. Berliner, red. 1996. Pädagogische Psychologie. wyd. 4. Weinheim: Beltz.
Jaworska, M. 2009. Autoewaluacja w procesie uczenia się i nauczania języków obcych. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut.
Karpińska-Szaj, K. 2013. Nauczanie języków obcych uczniów z niepełnosprawnością w szkołach ogólnodostępnych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Komisja Europejska. 1997. Biała Księga Kształcenia i Doskonalenia. Nauczanie i uczenie się na drodze do uczącego się społeczeństwa. tłum. K. Pachniak, i R. Piotrowski. Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna TWP.
Mandl, H., i U.-M. Krause. 2001. Lernkompetenz für die Wissensgesellschaft. München: Ludwig-Maximilians-Universität.
Mietzel, G. 2001. Pädagogische Psychologie des Lehrens und Lernens. wyd. 6. Göttingen: Hogrefe.
NSDC – National Staff Development Council. 2001. Standards for Staff Development. Oxford: National Staff Development Council.
Szafraniec, K. 2011. Młodzi 2011. Warszawa: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.
Schrader, F.-W. 1989. Diagnostische Kompetenzen von Lehrern und ihre Bedeutung für die Gestaltung und Effektivität des Unterrichts. Frankfurt: Peter Lang.
Uszyńska-Jarmoc, J. 2015. „Poziom samooceny kompetencji metauczenia się i jej wymiarów a osiągnięcia szkolne uczniów klas pierwszych liceum”. W Kompetencje kluczowe dzieci i młodzieży. Teoria i badania, red. J. Uszyńska-Jarmoc, i M. Bilewicz. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak, 141–161.
Weinert, F.E. 2001. Leistungsmessungen in Schulen. Weinheim, Basel: Beltz.
Wollersheim, H.-W. 1993. Kompetenzerziehung: Befähigung zur Bewältigung. Frankfurt: Peter Lang.
WYKAZ ŹRÓDEŁ
MEN. 2017a. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej. Dz. U. z 2017 r., poz. 356.
MEN. 2017b. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek. Dz. U. z 2019 r., poz. 1611.
MEN. 2017c. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. Dz. U. z 2017 r., poz. 1591.
MEN. 2017d. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego. Dz. U. z 2017 r., poz. 1658.
MNiSW. 2019. Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela. Dz. U. z 2019 r., poz. 1450.
SIO – System Informacji Oświatowej. Rejestr Szkół i Placówek Oświatowych. 2017. https://www.ko.olsztyn.pl/category/system-informacji-oswiatowej-kuratorium/rejestr-szkol-i-placowek-oswiatowych/ (10 grudnia 2020).
Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2006/962/WE z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie. Dz. Urz. UE L 394 z 30.12.2006 r.
Zalecenie Rady nr 2017/C 189/03 z dnia 22 maja 2017 r. w sprawie europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie i uchylające zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie. Dz. Urz. UE C 189 z 15.06.2017 r.
Zalecenie Rady nr 2018/C 189/01 z dnia 22 maja 2018 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie. Dz. Urz. UE C 189 z 4.06.2018 r.