Numer

Tom 34 (2020): Socjolingwistyka

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Polski model kulturowy a komunikacja sprzedawcy z klientem

https://doi.org/10.17651/SOCJOLING.34.6
Patrycja Pałka
Uniwersytet Jagielloński
https://orcid.org/0000-0001-6412-414X

Kontakt: Patrycja Pałka

p.palka@uj.edu.pl

SOCJOLINGWISTYKA, Tom 34 (2020): Socjolingwistyka

Abstrakt

Celem artykułu jest omówienie wybranych zachowań werbalnych sprzedawców w kontekście polskiego modelu kulturowego, w tym polskiego stylu komunikacyjnego i zasad grzeczności językowej. Zaprezentowane zjawiska językowe wyjaśnia się również poprzez odwołanie się do ogólnych zachodnich tendencji kulturowych bądź też do wzorców kultury angloamerykańskiej. Analiza wykazuje, że zachowania językowe sprzedawców, takie jak skracanie dystansu poprzez używanie nieoficjalnych form zwracania się do adresata czy języka potocznego, a także nadmierne wyrażanie „dobrych uczuć”, zwłaszcza entuzjazmu, oraz chwalenie się, są niezgodne z polskim kodem kulturowym, w tym z zasadami grzeczności językowej i stylu komunikacyjnego. Jedynie naleganie mieści się w obyczajowym modelu zwyczajów werbalnych Polaków. Z kolei ocena aktu komplementowania nie jest jednoznaczna. Na materiał źródłowy składają się zarówno nagrania autentycznych rozmów handlowych, jak i fragmenty zasłyszanych rozmów sprzedawców z klientami oraz wybrane materiały szkoleniowe i poradniki skutecznej sprzedaży.

Słowa kluczowe

dyskurs handlowy grzeczność językowa kultura polska skrypt kulturowy akt mowy business discourse language politeness Polish culture cultural scripts
Referencje
  1. Antas, J. 2002. „Polskie zasady grzeczności”. W Język trzeciego tysiąclecia II, t. 1: Nowe oblicza komunikacji we współczesnej polszczyźnie, red. G. Szpila. Kraków: Tertium, 347–363.
  2. Antas, J., i M. Majewska. 2006. „W poszukiwaniu jednostki mowy. Metodologiczne refleksje w obliczu nowego rozumienia języka”. W Kognitywizm i komunikatywizm – dwa bieguny współczesnego językoznawstwa, red. W. Chłopicki. Kraków: Tertium, 41–57.
  3. Awdiejew, A. 2004. Gramatyka interakcji werbalnej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  4. Bauman, Z. 2000. Globalizacja: i co z tego wynika dla ludzi. tłum. E. Klekot. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
  5. Bloch, J. 2006. „Czy głos ludzki może prawić grzeczności? O uprzejmości w handlu”. W Retoryka codzienności. Zwyczaje językowe współczesnych Polaków, red. M. Marcjanik. Warszawa: Wydawnictwo TRIO, 44–67.
  6. Brown, P., i S.C. Levinson. [1978] 1987. Politeness. Some Universals in Language Usage. Cambridge: Cambridge Univeristy Press.
  7. Cybulski, M. 2003. Obyczaje językowe dawnych Polaków. Formuły werbalne w dobie średniopolskiej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
  8. Dąbrowska, A. 2001. „O sposobach zmniejszania dystansu między rozmówcami”. W Język w komunikacji, t. 1, red. G. Habrajska. Łódź: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, 187–194.
  9. Drabik, B. 2010. Językowe rytuały tworzenia więzi interpersonalnej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  10. Drabik, B. 2004. Komplement i komplementowanie jako akt mowy i komunikacyjna strategia. Kraków: Universitas.
  11. Drabik-Frączek, B. 2014. „Akt komplementowania jako narzędzie strategii perswazyjnych w komunikacji interpersonalnej”. Język a Kultura 24: 141–152.
  12. Dunaj, B. 1985. „Sytuacja komunikacyjna a zróżnicowanie polszczyzny mówionej”. Język Polski 65 (2–3): 88–98.
  13. Duszak, A. 1998. Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  14. Frankowska, V. 2010. „O strategiach grzecznościowych polskich i niemieckich studentów na przykładzie reakcji na komplementy”. Investigationes Linguisticae 19: 31–52.
  15. Galasiński, D. 1992. Chwalenie się jako perswazyjny akt mowy. Kraków: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego.
  16. Gesteland, R.R. 1999. Różnice kulturowe a zachowania w biznesie. tłum. H. Malarecka-Simbierowicz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  17. Goffman, E. 2000. Człowiek w teatrze życia codziennego. tłum. H. Danter-Śpiewak, i P. Śpiewak. Warszawa: Wydawnictwo KR.
  18. Grabias, S. 2003. Język w zachowaniach społecznych. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
  19. Grice, H.P. 1975. „Logic and Conversation”. W Syntax and Semantics, t. 3 Speech Acts, red. P. Cole, i J.L. Morgan: New York: Academic Press.
  20. Hofstede, G.J, P.B. Pederson, i G. Hofstede 2002. Exploring Culture. Exercises, Stories and Synthetic Cultures. Boston, London: Intercultural Press.
  21. Kamińska-Radomska, I. 2012. Kultura biznesu. Normy i formy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  22. Kamińska-Radomska, I. 2015. Współczesna etykieta biznesu w codziennej praktyce w Polsce. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
  23. Leech, G. 1983. Principles of Pragmatics. London: Longman.
  24. Łaziński, M. 2006. O paniach i panach. Polskie rzeczowniki tytularne i ich asymetria rodzajowo-płciowa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  25. Łysakowski, T. 2005. Wpływowe osoby. Gramatyka i perswazja. Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica.
  26. Marcjanik, M., red. 2006. Retoryka codzienności. Zwyczaje językowe współczesnych Polaków. Warszawa: Wydawnictwo Trio.
  27. Marcjanik, M. 1993. „Etykieta językowa”. W Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. t. 2 Współczesny język polski, red. J. Bartmiński. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 271–281.
  28. Marcjanik, M. 1997. Polska grzeczność językowa. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego.
  29. Marcjanik, M. 2007. Grzeczność w komunikacji językowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  30. Marcjanik, M. 2014. Słownik językowego savoir-vivre’u. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
  31. Ożóg, K. 1990. Zwroty grzecznościowe współczesnej polszczyzny mówionej (na materiale języka mówionego mieszkańców Krakowa). Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  32. Ożóg, K. 2001. „Uwagi o współczesnej polskiej grzeczności językowej”. W K. Ożóg. Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia. Rzeszów: Stowarzyszenie Literacko-Artystyczne „Fraza”, 73–84.
  33. Ożóg, K. 2006. „Współczesna polszczyzna a postmodernizm”. W Przemiany języka na tle przemian współczesnej kultury, red. K. Ożóg, i E. Oronowicz-Kida. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 98–109.
  34. Ożóg, K. 2008. „Zmiany we współczesnym języku polskim i ich kulturowe uwarunkowania”. Język a Kultura 20: 59–79.
  35. Pałka, P. 2007. „Manipulacja zła siostra perswazji – na przykładzie rozmowy handlowej”. W Mechanizmy perswazji i manipulacji, red. G. Habrajska, i A. Obrębka. Łódź: Drukarnia Cyfrowa i Wydawnictwo „Piktor”, 369–381.
  36. Pałka, P. 2009. Strategie dyskursywne w rozmowie handlowej. Katowice: Wydawnictwo Naukowe Śląsk.
  37. Pałka, P. 2010. „Kategoria oficjalności na przykładzie rozmowy handlowej”. W Symbolae grammaticae in honorem Boguslai Dunaj, red. R. Przybylska, J. Kąś, i K. Sikora. Kraków: Księgarnia Akademicka, 457–471.
  38. Perlin, J., i M. Milewska. 2000. „Afektonimy w polskim, francuskim, hiszpańskim i niderlandzkim. Analiza morfologiczna i semantyczna”. Język a Kultura 14: 165–173.
  39. Ritzer, G. 2003. Makdonaldyzacja społeczeństwa: wydanie na nowy wiek. tłum. L. Stawowy. Warszawa: Muza.
  40. Sikora, K. 2010. Grzeczność językowa wsi. Część 1. System adresatywny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  41. Skudrzyk, A. 2007. „Normy grzecznościowych zachowań językowych (etykieta językowa, savoir-vivre, bon ton, dobre wychowanie, grzeczność językowa)”. W Sztuka czy rzemiosło? Nauczyć Polski i polskiego, red. A. Achtelik, i J. Tambor. Katowice: Wydawnictwo Gnome, 105–123.
  42. Tereszkiewicz, A. 2015. „Zachowania grzecznościowe w interakcji handlowej na Twitterze”. Media – Kultura – Komunikacja Społeczna 11 (4): 65–80.
  43. Umińska-Tytoń, E. 2004. „Komplementy, czyli piękne słówka”. W Piękno materialne. Piękno duchowe. Materiały z konferencji 19–21 maja 2003 r., red. A. Tomicka-Mirek. Łódź: Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, 705–713.
  44. Wieczorek, U. 1999. Wartościowanie – perswazja – język. Kraków: Księgarnia Akademicka.
  45. Wierzbicka, A. 1985. „Different Cultures, Different Languages, Different Speech Acts: Polish vs. English”. Journal of Pragmatics 9: 145–178.
  46. Wierzbicka, A. 1997. „Moje podwójne życie: dwa języki, dwie kultury, dwa światy”. Teksty Drugie 45 (3): 73–93.
  47. Wierzbicka, A. 1999. „Emocje. Język i „skrypty kulturowe”. W Język – umysł – kultura, red. J. Bartmiński. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 163–191.
  48. Wierzbicka, A. 2002. „Żydowskie skrypty kulturowe a interpretacja Ewangelii”. Teksty Drugie 76 (4): 157–176.
  49. Wojciszke, B., i W. Baryła. 2001. „Kultura narzekania i jej psychologiczne konsekwencje”. W Zmiany publicznych zwyczajów językowych, red. J. Bralczyk, i K. Mosiołek-Kłosińska. Warszawa: Rada Języka Polskiego przy Prezydium PAN, 45–64.
  50. WSJP – Żmigrodzki, P., red. 2007–. Wielki słownik języka polskiego. http://wsjp.pl (15 lutego 2020).
  51. Ziętek, A. 2008. „Wyznaczniki kulturowe hegemonii Stanów Zjednoczonych Ameryki”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio K, Politologia 15/2: 29–46.

    WYKAZ ŹRÓDEŁ
    Batko, A., i G. Całek. 1999. NLP w sprzedaży ubezpieczeń i funduszy emerytalnych. Warszawa: MPS Centrum NLP i Technik Perswazji.
    Batko, A. 2005. Sztuka perswazji, czyli język wpływu i manipulacji. Gliwice: Helion.
    Forum 4lomza. 2012. https://4lomza.pl/forum/read.php?f=2&i=468440&t=468322 (15 lutego 2020).
    Forum Facebook. 2013. https://www.facebook.com/CzasGentlemanow/posts/507328259319867/ (15 lutego 2020).
    Forum Goldenline. https://www.goldenline.pl/grupy/Zainteresowania/savoir-vivre-czyli-sztuka-zycia/automatyczne-przechodzenie-na-ty,2891406/ (15 lutego 2020).
    Forum Telepolis. 2012. https://www.telepolis.pl/forum/viewtopic.php?t=62700 (15 lutego 2020).
    Herbalife 1999. Herbalife. International Business Oppotrunity. Książka dystrybutora. Wydrukowano w Europie: Herbalife Polska Sp. z o.o.
    Herbalife 2015. Herbalife. Odkryj Możliwość Biznesu Herbalife. Książka nr 1. Wydrukowano w Europie: Herbalife International Inc.
    Levine, J. [1999] 2000. Sukces w sprzedaży. Techniki sprzedaży efektywnej. Kraków: John Levine CBS sp. z o.o.
    Maciuszek, J. 2004. Jak pozyskać partnerów do marketingu sieciowego. Kraków: Wydawnictwo Akade.
    Sowa, P., R. Ambroziak, i A. Batko. 2000. Sukces sprzedaży bezpośredniej z NLP. Bielsko-Biała: Meta Mind Press.
Read More
Biografie autora nie są dostępne.
Statystyki
Przeczytano : 641 Pobrano: 584

Downloads

Download data is not yet available.