Numer

Tom 34 (2020): Socjolingwistyka

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Przełączanie kodów (code switching) w mowie przesiedleńców z województwa tarnopolskiego i stanisławowskiego mieszkających w regionie lubuskim

https://doi.org/10.17651/SOCJOLING.34.16
Gabriela Augustyniak-Żmuda
Instytut Slawistyki PAN, Warszawa
https://orcid.org/0000-0001-9920-6663

Kontakt: Gabriela Augustyniak-Żmuda

gabi157@onet.eu

SOCJOLINGWISTYKA, Tom 34 (2020): Socjolingwistyka

Abstrakt

Artykuł dotyczy problematyki przełączania kodów na przykładzie dwóch idiolektów osób przesiedlonych z województwa tarnopolskiego i stanisławowskiego do regionu lubuskiego. W pozyskiwaniu i opracowaniu materiału wykorzystałam metodę kuli śnieżnej, wywiad biograficzny, biografię językową i metodę teorii ugruntowanej. Zaprezentowałam wyjaśnienie terminu przełączanie kodów, uwzględniając literaturę polską i światową. Przedstawiłam wyekscerpowane przykłady przełączania kodów oraz dokonałam ich socjolingwistycznej analizy.

Słowa kluczowe

przełączanie kodów idiolekt, dwujęzyczność repertuar językowy polszczyzna południowokresowa code switching idiolect bilingualism linguistic repertoire southern borderland Polish
Referencje
  1. Auer, P. 1984. „On the Meaning of Conversational Code-Switching”. W Interpretive Sociolinguistics: Migrants, Children, Migrant Children, red. P. Auer. Tübingen: Narr Verlag, 87–112.
  2. Auer, P. 1998. „Introduction. Bilingual Conversation Revisited”. W Code-Switching in Conversation. Language, Interaction and Identity, red. P. Auer. London, New York: Routledge, 1–24.
  3. Auer, P. 1999. „From Code-Switching via Language Mixing to Fused Lects: Toward a Dynamic Typology of Bilingual Speech”. The International Journal of Bilingualism 3 (4): 309–332.
  4. Auer, P. 2019. „«Translangaging» or «Doing Language»? Multilingual Practices and the Notion of «Codes»”. W Language(s): Multilingualism and Its Consequences, red. J. MacSwann. Seria: Language, Education and Diversity. Bristol: Mulitilingual Matters (author’s copy, pre-reviewing version).
  5. Babbie, E. 2009. Podstawy badań społecznych. tłum. W. Betkiewicz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  6. Bartnicka-Dąbkowska, B. 1965. Podstawowe wiadomości z dialektologii polskiej z ćwiczeniami, red. B. Wieczorkiewicz. wyd. 2. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
  7. Baetens Beardsmore, H. 1986. Bilingualism: Basic Principles. wyd. 2. Clevedon: Multilingual Matters.
  8. Busch, B. 2017. „Expanding the Notion of the Linguistic Repertoire: On the Concept of «Spracherleben» – The Lived Experience of Language”. Applied Linguistics 38 (3): 340–358.
  9. Cechosz, I. 2001. Polska gwara Oleszkowiec na Podolu. Fleksja imienna i werbalna. Kraków: Wydawnictwo Naukowe DWN.
  10. Drzazgowski, M. 1992. „O nazwie chachłacka mowa”. W Słowiańskie pogranicza językowe. Zbiór studiów, red. K. Handke. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 29–35.
  11. Dzięgiel, E. 2001. Polska gwara wsi Zielonej na Podolu na tle innych gwar południowokresowych. Fleksja imienna i werbalna. Kraków: Wydawnictwo Naukowe DWN.
  12. Dzięgiel, E. 2003. Polszczyzna na Ukrainie. Sytuacja językowa w wybranych wsiach chłopskich i szlacheckich. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.
  13. Dzięgiel, E. 2017. „Odmiany terytorialne i społeczne współczesnego języka polskiego na Ukrainie”. LingVaria 12 (24): 199–210.
  14. Dzięgiel, E. 2020. „Dwujęzyczność polsko-ukraińska w Strzelczyskach na Ukrainie”. Socjolingwistyka 34: 245–260.
  15. Glaser, B.G., i A.L. Strauss 2009. Odkrywanie teorii ugruntowanej. Strategie badania jakościowego. tłum. M. Gorzko. Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.
  16. Głuszkowski, M. 2010. „Typy przełączania kodu w rosyjsko-polskiej dwujęzyczności staroobrzędowców regionu suwalsko-augustowskiego”. Slavia Orientalis 59 (1): 81–98.
  17. Głuszkowski, M. 2012. „Przełączenie kodów czy kod mieszany? Aktualny stan bilingwizmu staroobrzędowców w regionie suwalsko-augustowskim”. Acta Baltico‑Slavica 36: 27–39.
  18. Głuszkowski, M. 2013. „Idiolektalne zróżnicowanie przełączania kodów w dwujęzyczności starowierców regionu suwalsko-augustowskiego”. Acta Baltico-Slavica 37: 265–275.
  19. Gumperz, J.J. 1977. „The Sociolinguistic Significance of Conversational Code-Switching”. RELC Journal 8: 1–34.
  20. Gumperz, J.J. 1982. Discourse Strategies. Cambridge: Cambridge University Press.
  21. Handke, K. 1993. „Przedmowa”. W Region i regionalizm – pojęcia i rzeczywistość, red. K. Handke. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 7–11.
  22. Haugen, E. 1972. „Âzykovoj kontakt”. tłum. A.K. Žolkovskij. W Novoe v lingvistike, red. Û.V. Rozencvejg. Moskva: Progress, 61–80.
  23. Hermanns, H. 1987. „Narrative Interview: A New Tool for Sociological Field Research”. Folia Sociologica 13: 43–56.
  24. Hoffmann-Riem, Ch. 1980. „Die Sozialforschung einer interpretativen Soziologie”. Kölner Zeitschrift für Soziologie und Sozialpsychologie 2: 339–372.
  25. Hymes, D. [1973] 1980. „Socjolingwistyka i etnografia mówienia”. tłum. K. Biskupski. W Język i społeczeństwo, red. M. Głowiński. Warszawa: „Czytelnik”, 41–82.
  26. Kaufmann, J.-C. 2010. Wywiad rozumiejący. tłum. A. Kapciak. Warszawa: Oficyna Naukowa.
  27. Klatta, P. 2012. „Zróżnicowanie osadnicze obszaru województwa lubuskiego”. W Mniejszości regionu pogranicza polsko-niemieckiego. Separacja, adaptacja, integracja, asymilacja, red. B.A. Orłowska, i K. Wasilewski. Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej, 127–135.
  28. Kłoskowska, A. 2012. Kultury narodowe u korzeni. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  29. Konecki, K. 2000. Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  30. Kurzowa, Z. 2006. Polszczyzna Lwowa i Kresów południowo-wschodnich do 1939 roku. Kraków: Universitas.
  31. Lehr, T. 1914. „O mowie Polaków w Galicji wschodniej”. Język Polski 2: 40–51.
  32. Libura, A. 2014. „Atrycja języka odziedziczonego”. W 40 lat wrocławskiej glottodydaktyki polonistycznej. Teoria i praktyka, red. A. Dąbrowska, i U. Dobesz. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, 303–312.
  33. Lipińska, E., i A. Seretny. 2012. Między językiem ojczystym a obcym. Nauczanie i uczenie się języka odziedziczonego na przykładzie szkolnictwa polonijnego w Chicago. Kraków: Księgarnia Akademicka.
  34. Lesìv, M. 1997. Ukraïnsʹkì govìrki u Polʹŝì. Varšava: Vidavni-ctvo „Ukraïnsʹkij Arhìv”.
  35. Miśkiewicz, A. 2009. Tatarzy na Ziemiach Zachodnich Polski w latach 1945–2005. Gorzów Wielkopolski: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Zbigniewa Herberta.
  36. Montrul, S. 2002. „Incomplete Acquisition and Attrition of Spanish Tense/Aspect Distinctions in Adult Bilinguals”. Bilingualism: Language and Cognition 5 (1): 40.
  37. Muysken, P. 2000. Bilingual Speech. A Typology of Code-Mixing. Cambridge: Cambridge University Press.
  38. Myers-Scotton, C. 2004. „Precision Tuning of the Matrix Language Frame (MLF) Model of Codeswitching”. Sociolinguistica 18 (1): 106–107.
  39. Polinsky, M. 1995. „Cross-Linguistic Parallels in Language Loss”. Southwest Journal of Linguistics 14 (1–2): 88–123.
  40. Polinsky, M., i O. Kagan. 2007. „Heritage Languages: In the «Wild» and in the Classroom”. Language and Linguistics Compass 1 (5), 368–395.
  41. Romaine, S. 1989. Bilingualism, Oxford: Basil Blackwell.
  42. Rudnicki, S. 2000. Gwara polska wsi Korczunek koło Żytomierza. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.
  43. Schütze, F. 1977. Die Technik des narrativen Interviews in Interaktionsfeldstudien dargestellt an einem Projekt zur Erforschung kommunalen Machtstrukturen. Bielefeld: Universität Bielefeld, der Fakultät für Soziologie.
  44. Schütze, F. 1983. „Biographieforschung und narrativer Interview”. Neue Praxis 13: 283–293.
  45. Schütze, F. 1984. „Kognitive Figuren des autobigraphfischen Stegrelferzählens”. W Biographie und Soziale Wirklichkeit: neue Beiträge und Forschungsperspektiven, red. M. Kohli, i G. Robert. Stuttgart: Metzler, 78–117.
  46. Schütze, F. 1987. Das narrative Interview in Interaktionsfeldstudien 1. Hagen: FernUniversität.
  47. Thomason, S.G. 2001. Language contact. Edinburgh: Edinburgh University Press.
  48. Thompson, P. 1978. The Voice of the Past. Oral History. Oxford: Oxford University Press.
  49. Urbańczyk, S. 1976. Zarys dialektologii polskiej, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  50. Valdés, G. 1995. „The Teaching of Minority Languages as «Foreign» Languages: Pedagogical and Theoretical Challenges”. Modern Language Journal 79 (3): 299–328.
  51. Valdés, G. 2000. „Teaching Heritage Languages: An Introduction for Slavic-Language-Teaching Professionals”. W Learning and Teaching of Slavic Languages and Cultures: Toward the 21st Century, red. O. Kagan, i B. Rifkin, Bloomington: Slavica Publishers, 375–403.
  52. Zawadowski, L. 1961. „Fundamental Relations in Language Contact”. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego 20: 3–26.
  53. Zielińska, A. 2012. „Wielojęzyczność w województwie lubuskim. Stan współczesny”. W Mniejszości regionu pogranicza. Separacja, adaptacja, integracja, asymilacja, red. B.A. Orłowska, i K. Wasilewski. Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej, 13–23.
  54. Zielińska, A. 2013. Mowa pogranicza. Studium o językach i tożsamościach w regionie lubuskim. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.
  55. Zìlínsʹkij, I. 1932. Opis fonetyczny języka ukraińskiego. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 101.

    WYKAZ ŹRÓDEŁ
    SJPDor – Doroszewski, W., red. 1958–1969. Słownik języka polskiego, t. 1–11. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”; Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Read More
Biografie autora nie są dostępne.
Statystyki
Przeczytano : 604 Pobrano: 372

Downloads

Download data is not yet available.