Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Świadectwa ewangelikalne i katolickie w perspektywie korpusowej analizy dyskursu
Kontakt: Zbigniew Pasek
SOCJOLINGWISTYKA,
Tom 34 (2020): Socjolingwistyka
Abstrakt
Artykuł przedstawia wyniki analizy porównawczej ewangelizacyjnych świadectw rzymskokatolickich (z portalu Deon.pl) i protestanckich – zielonoświątkowych (z pisma „Chrześcijanin” i in.). Autorzy, korzystając z narzędzi językoznawstwa korpusowego, ukazują odmienności obu korpusów. Interesujące było zrekonstruowanie „obszarów grzechu” – zła, które składający świadectwa przezwyciężyli dzięki bożej pomocy. Są to odmienne sfery: w przypadku świadectw katolickich obszar ten tworzy kompleks znaczeniowy zbudowany wokół pojęć miłość – seks – asceza. Świadectwa zielonoświątkowe skupione są na kompleksie używki – uzależnienia – patologie. Składająca się z dwu etapów analiza (frekwencja i zakorzenienie w korpusie słów kluczowych i rozpoznanie wizualne najistotniejszych kolokacji) pozwoliła sformułować wniosek o dominujących obszarach znaczeniowych, które określają mapę mentalną życia religijnego wyznawców obu nurtów chrześcijaństwa.
Słowa kluczowe
- Baker, P. 2006. Using Corpora in Discourse Analysis. London, New York: Continuum.
- Baker, P., i T. McEnery, red. 2015. Corpora and Discourse Studies: Integrating Discourse and Corpora. London: Palgrave Macmillan.
- Bączkowska, A. 2016. „Korpusowa analiza dyskursu związanego z tematyką imigracji w brytyjskiej prasie opiniotwórczej”. Conversatoria Linguistica 10: 7–25.
- Boniecka, B. 1994. „Tekst w kontekście (problemy metodologiczne)”. Polonica 16: 43–67.
- Brezina, V. 2018a. „Collocation Graphs and Networks: Selected Applications”. W Lexical Collocation Analysis: Quantitative Methods in the Humanities and Social Sciences, red. P.Cantos-Gómez, i M. Almela-Sánchez. Cham: Springer, 59–83.
- Brezina, V. 2018b. Statistics in Corpus Linguistics: A Practical Guide. New York: Cambridge University Press.
- Chlondowski OFM, W.P. 2018. „Pentekostalizacja w ujęciu kardynała J. Ratzingera oraz dokumentów episkopatu – dar czy zagrożenie?”. https://www.deon.pl/magazyn/pentekostalizacja-w-ujeciu-kard-j-ratzingera-oraz-dokumentow-episkopatow-dar-czy-zagrozenie,481475 (19.07.2020).
- Dunning, T. 1993. „Accurate Methods for the Statistics of Surprise and Coincidence”. Computational Linguistics 19 (1): 61–74.
- Durant, A. 2006. „Raymond Williams’s Keywords: Investigating Meanings «Offered, Felt for, Tested, Confirmed, Asserted, Qualified, Changed»”. Critical Quarterly 48 (4): 1–26.
- Eder, M. 2016. „Słowa znaczące, słowa kluczowe, słowozbiory – o statystycznych metodach wyszukiwania wyrazów istotnych”. Przegląd Humanistyczny 60 (3, 454): 31–4.
- Firth, J.R. 1957. Papers in Linguistics 1934–1951. London: Oxford University Press.
- Foucault, M. 1972. The Archaeology of Knowledge. New York: Pantheon Books.
- Kamasa, V. 2014. „Techniki językoznawstwa korpusowego wykorzystywane w krytycznej analizie dyskursu. Przegląd”. Przegląd Socjologii Jakościowej 10 (2): 100–117.
- Kilgarriff, A. 2001. „Comparing Corpora”. International Journal of Corpus Linguistics 6 (1): 97–133.
- Knotz, K., i K. Strączek. 2010. Seks jest boski, czyli erotyka katolika. Kraków: Znak.
- Lewandowska-Tomaszczyk, B., red. 2005. Podstawy językoznawstwa korpusowego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
- Mariański, J. 2015. „Religia i moralność w świadomości Polaków: zależność czy autonomia?”. Konteksty Społeczne 3 (1, 5): 8–26.
- McEnery T., i A. Wilson. 2001. Corpus Linguistics: An Introduction. Edinburgh: Edinburgh University Press.
- Migda, A. 2013. Mistycyzm pentekostalny. Kraków: Nomos.
- Mitchell, R. 2019. Ekstrakcja danych z językiem Python. Pozyskiwanie danych z Internetu. tłum. K. Sawka. Gliwice: Helion.
- Nowak, M. 2005. Świadectwo religijne. Gatunek – język – styl. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL. „Nowenna pompejańska”. http://mysliborska28.pl/nowenna-pompejanska (16.07.2020).
- Pasek, Z., i B. Sorbjan. 2017. „Świadectwa wiary członków Kościoła Zielonoświątkowego jako forma perswazji religijnej”. Rocznik Teologiczny 59 (1): 173–196.
- Pawlikowska, A. 2015. Zróżnicowanie leksykalno-semantyczne dyskursów wyznaniowych na materiale polskich tekstów ewangelickich, katolickich i prawosławnych. Wrocław: Quaestio.
- Pełczyński, G. 2006. „«Świadectwa». Opowieści o własnym nawróceniu”. Lud 90: 37–52.
- Boguszewski, R. 2018. „Religijność Polaków i ocena sytuacji Kościoła katolickiego”. Komunikat z Badań CBOS 147: 1–6.
- Sambor, J. 1972. Słowa i liczby. Zagadnienia językoznawstwa statystycznego. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
- Scott, M. 1997. „PC Analysis of Key Words – And Key Key Words”. System: An International Journal of Educational Technology and Applied Linguistics 25 (2): 233–45.
- Scott, M., i C. Tribble. 2006. Textual Patterns: Keyword and Corpus Analysis in Language Education, Amsterdam: John Benjamins Publishing.
- Skowronek, K. 2006. Między sacrum a profanum. Studium językoznawcze listów pasterskich Konferencji Episkopatu Polski (1945–2005). Kraków: Wydawnictwo Lexis.
- Wierzbicka, A. 2007. Słowa klucze. Różne języki – różne kultury. tłum. A. Duraj-Nowosielska. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
- Williams, R. 1983. Keywords: A Vocabulary of Culture and Society. London: Fontana.
- Woźniak, M. 2017. Jak znaleźć igłę w stogu siana? Automatyczna ekstrakcja wielosegmentowych jednostek leksykalnych z tekstu polskiego. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN.
- Zieliński, A. 2004. Zjawiska cudowne w polskim katolicyzmie ludowym. Kraków: Nomos.
Referencje
Baker, P. 2006. Using Corpora in Discourse Analysis. London, New York: Continuum.
Baker, P., i T. McEnery, red. 2015. Corpora and Discourse Studies: Integrating Discourse and Corpora. London: Palgrave Macmillan.
Bączkowska, A. 2016. „Korpusowa analiza dyskursu związanego z tematyką imigracji w brytyjskiej prasie opiniotwórczej”. Conversatoria Linguistica 10: 7–25.
Boniecka, B. 1994. „Tekst w kontekście (problemy metodologiczne)”. Polonica 16: 43–67.
Brezina, V. 2018a. „Collocation Graphs and Networks: Selected Applications”. W Lexical Collocation Analysis: Quantitative Methods in the Humanities and Social Sciences, red. P.Cantos-Gómez, i M. Almela-Sánchez. Cham: Springer, 59–83.
Brezina, V. 2018b. Statistics in Corpus Linguistics: A Practical Guide. New York: Cambridge University Press.
Chlondowski OFM, W.P. 2018. „Pentekostalizacja w ujęciu kardynała J. Ratzingera oraz dokumentów episkopatu – dar czy zagrożenie?”. https://www.deon.pl/magazyn/pentekostalizacja-w-ujeciu-kard-j-ratzingera-oraz-dokumentow-episkopatow-dar-czy-zagrozenie,481475 (19.07.2020).
Dunning, T. 1993. „Accurate Methods for the Statistics of Surprise and Coincidence”. Computational Linguistics 19 (1): 61–74.
Durant, A. 2006. „Raymond Williams’s Keywords: Investigating Meanings «Offered, Felt for, Tested, Confirmed, Asserted, Qualified, Changed»”. Critical Quarterly 48 (4): 1–26.
Eder, M. 2016. „Słowa znaczące, słowa kluczowe, słowozbiory – o statystycznych metodach wyszukiwania wyrazów istotnych”. Przegląd Humanistyczny 60 (3, 454): 31–4.
Firth, J.R. 1957. Papers in Linguistics 1934–1951. London: Oxford University Press.
Foucault, M. 1972. The Archaeology of Knowledge. New York: Pantheon Books.
Kamasa, V. 2014. „Techniki językoznawstwa korpusowego wykorzystywane w krytycznej analizie dyskursu. Przegląd”. Przegląd Socjologii Jakościowej 10 (2): 100–117.
Kilgarriff, A. 2001. „Comparing Corpora”. International Journal of Corpus Linguistics 6 (1): 97–133.
Knotz, K., i K. Strączek. 2010. Seks jest boski, czyli erotyka katolika. Kraków: Znak.
Lewandowska-Tomaszczyk, B., red. 2005. Podstawy językoznawstwa korpusowego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Mariański, J. 2015. „Religia i moralność w świadomości Polaków: zależność czy autonomia?”. Konteksty Społeczne 3 (1, 5): 8–26.
McEnery T., i A. Wilson. 2001. Corpus Linguistics: An Introduction. Edinburgh: Edinburgh University Press.
Migda, A. 2013. Mistycyzm pentekostalny. Kraków: Nomos.
Mitchell, R. 2019. Ekstrakcja danych z językiem Python. Pozyskiwanie danych z Internetu. tłum. K. Sawka. Gliwice: Helion.
Nowak, M. 2005. Świadectwo religijne. Gatunek – język – styl. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL. „Nowenna pompejańska”. http://mysliborska28.pl/nowenna-pompejanska (16.07.2020).
Pasek, Z., i B. Sorbjan. 2017. „Świadectwa wiary członków Kościoła Zielonoświątkowego jako forma perswazji religijnej”. Rocznik Teologiczny 59 (1): 173–196.
Pawlikowska, A. 2015. Zróżnicowanie leksykalno-semantyczne dyskursów wyznaniowych na materiale polskich tekstów ewangelickich, katolickich i prawosławnych. Wrocław: Quaestio.
Pełczyński, G. 2006. „«Świadectwa». Opowieści o własnym nawróceniu”. Lud 90: 37–52.
Boguszewski, R. 2018. „Religijność Polaków i ocena sytuacji Kościoła katolickiego”. Komunikat z Badań CBOS 147: 1–6.
Sambor, J. 1972. Słowa i liczby. Zagadnienia językoznawstwa statystycznego. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Scott, M. 1997. „PC Analysis of Key Words – And Key Key Words”. System: An International Journal of Educational Technology and Applied Linguistics 25 (2): 233–45.
Scott, M., i C. Tribble. 2006. Textual Patterns: Keyword and Corpus Analysis in Language Education, Amsterdam: John Benjamins Publishing.
Skowronek, K. 2006. Między sacrum a profanum. Studium językoznawcze listów pasterskich Konferencji Episkopatu Polski (1945–2005). Kraków: Wydawnictwo Lexis.
Wierzbicka, A. 2007. Słowa klucze. Różne języki – różne kultury. tłum. A. Duraj-Nowosielska. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Williams, R. 1983. Keywords: A Vocabulary of Culture and Society. London: Fontana.
Woźniak, M. 2017. Jak znaleźć igłę w stogu siana? Automatyczna ekstrakcja wielosegmentowych jednostek leksykalnych z tekstu polskiego. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN.
Zieliński, A. 2004. Zjawiska cudowne w polskim katolicyzmie ludowym. Kraków: Nomos.